Бартники
Деревня, Барановичский район, Брестская область
Географические координаты населенного пункта: 53.30558, 26.17956 (*)


3 часовня-усыпальница (руины)  1-я пол. XIX в. 
4 усадьба Слизней  XIX в.? 
4 усадьба: усадебный дом (дерев.)  1-я пол. XIX в.? 
4 усадьба: парк (фрагменты)  XIX в.? 

 
часовня-усыпальница (руины)

   Дата строительства: 1-я половина XIX в.
   Рейтинг (1..4): увидеть по дороге 3
   Координаты: 53.30563, 26.181541 (*)
   На старых картах: [1], [2], [3]


"Калі ісці або ехаць у Бартнікі з Вольна, на бачным здаля пагорку, які будзе з правага боку, можна ўбачыць руіны капліцы. Будынак яе круглы ў плане. Муры прарэзаны скразнымі байніцамі. Унутры заўважны ўмураваныя камяні з надпісамі, якія былі пазней чамусьці затынкаваны. Але самае цікавае знаходзіцца амаль на ўзроўні зямлі. Па перыметры капліцы звонку ў яе падмурак умураваны камяні, на якіх бачны крыжы розных тыпаў і маецца малачытэльны надпіс на лацінскай мове. Тое ж самае і ў такім самым парадку, дублюецца на камянях, што ўнутры капліцы (!). Будавалася капліца, верагодна, у 1830 годзе, аб чым сведчыць камень з датай і надпісам “DOM WIECZNOSCI”. Яшчэ адзін цікавы камень з датай “1839” (год скасавання Уніі) умураваны звонку. Думаецца, што гісторыкам сакральнай архітэктуры варта было б звярнуць на капліцу пільную ўвагу. Але не толькі гісторыкам. Капліца патрабуе неадкладнага клопату, бо над ёй адсутнічае дах, муры моцна пашкоджаны часам, іх залівае вадой, а сама капліца патанае ў хмызняку. Было б цудоўна, каб мясцовыя ўлады выказалі клопат пра гэты ўнікальны помнік архітэктуры. Ён, безумоўна, таго варты." (Зміцер Юркевіч, kimpress.by, 2021)

усадьба Слизней

   Дата строительства: XIX в.?
   Рейтинг (1..4): взглянуть 4
   Списки: Усадьбы и фольварки

"Вядома ж, не мы былі першыя, хто “знайшоў” сядзібу, і не мы будзем першыя, хто падымае пытанне аб наданні ёй адпаведнага статусу. Яшчэ ў ліпені 2014 года група краязнаўцаў з Баранавічаў, а таксама былы гаспадар сядзібы пісьменнік Міхась Амялішка правялі інвентарызацыю сядзібнага дома і гаспадарчай пабудовы (пуні) і пастанавілі: “Улічваючы старадаўнасць былога дома Слізняў, зробленага з дрэва па тэхналогіях 18 стагоддзя, і гісторыю гэтага месца, трэба надаць яму статус гісторыка-культурнай каштоўнасці. Пры выкананні неабходных мерапрыемстваў гэта сядзіба можа быць элементам турыстычнай інфраструктуры Брэсцкай вобласці”.

Вось што на сённяшні дзень вядома пра гэты будынак. Дакладная дата яго пабудовы пакуль не ўстаноўлена. Або сядзіба пабудавана напрыканцы XVIII стагоддзя, або ў 1820—30-х. Згодна з успамінамі Міхася Амялішкі, да 1939 года на сядзібе вісела шыльда, якая сведчыла, што будынак быў “застрыхаваны ў 1828 годзе”. Ігнат Дамейка, брат якога Адам узяў шлюб з Юзэфай Слізень (да 1830 года) у старым сядзібным будынку, у 1884 годзе запісаў у дзённіку, што таго будынка ўжо не было і на яго месцы стаяла “нейкая альтанка”.

Сядзіба належала Слізням да канца 1920-х гадоў, у 1929 яе набыў Васіль Амялішка, бацька пісьменніка. Цікава, што ў часы Першай сусветнай вайны сядзіба аказалася на перадавой і навакол яе былі вырыты акопы. Тым не менш яна перастаяла. Як перастаяла і Другую сусветную вайну, хоць партызаны і спалілі некалькі гаспадарчых пабудоў. У 1940—41 гадах у сядзібе была адкрыта беларуская школа. У 1942—43 гадах быў медпункт, у якім працавала сям’я лекараў-габрэяў. Каб тыя не збеглі ў лес, паліцаі вывезлі сям’ю ў невядомым накірунку, і, магчыма, расстралялі ў лесе пад Вольна. Пасля вайны Амялішкі адбудавалі спаленыя будынкі і да 1973 года з’яўляліся гаспадарамі сядзібы. Пасля чаго прадалі яе сям’і Шараметаў, а самі пераехалі ў Гродна." (Зміцер Юркевіч, kimpress.by, 2021)

 
усадьба: усадебный дом (дерев.)

   Дата строительства: 1-я половина XIX в.?
   Рейтинг (1..4): взглянуть 4
   Координаты: 53.305535, 26.160224 (*)
   На старых картах: [1], [2], [3]

усадьба: парк (фрагменты)

   Дата: XIX в.?
   Рейтинг (1..4): взглянуть 4

наверх       мобильная версия       все нас. пункты Беларуси            2 октября 2023 г.